Το μοναστηριακό συγκρότημα της μονής Βύλιζας και το Μουσείο φορητών εικόνων στο χωριό Ματσούκι (Β. Τζουμέρκα)

Το συγκρότημα της μονής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο Ματσούκι, γνωστή ως μονή Βύλιζας, παρέχει αδιάσειστες μαρτυρίες για την ιστορία, την ακμή και παρακμή αυτού του μεγάλου θρησκευτικού ιδρύματος κατά τον 17^ο και 18^ο αιώνα. Η χρονολογία ανέγερσης του καθολικού είναι, σύμφωνα με την κτιτορική επιγραφή, το 1783, ενώ οι τοιχογραφίες, έργο Κατσάνων ζωγράφων, χρονολογούνται στα 1797. Πρόκειται για φάση ανακαίνισης καθώς στο συγκρότημα της μονής υπάρχουν αρχιτεκτονικά τεκμήρια των αρχών του αιώνα. Στα 1737 τοιχογραφήθηκε το μικρό παρεκκλήσιο του Προδρόμου με τοιχογραφίες Καλλαρυτινών ζωγράφων. Η μονή της Βύλιζας, μολονότι εδώ και δεκαετίες δεν φιλοξενεί μοναστική κοινότητα, είχε την τύχη να αναλάβουν την ανάδειξη και διάσωσή της, άνθρωποι με σπάνια διάθεση αφοσίωσης και προσφοράς στα κοινά. Μετά από πολύχρονες και κοπιώδεις διαδικασίες, με πολυάριθμες ώρες προσωπικής δουλειάς σε εξαιρετικά δύσκολες γεωγραφικές και καιρικές συνθήκες, κατάφεραν όχι μόνο να διασώσουν από την φυσική φθορά αυτό το μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και να το αναδείξουν ως ένα μοναδικό χώρο θρησκευτικού, επιστημονικού και περιηγητικού τουρισμού. Η προσπάθεια και τελικά η αναμφισβήτητη επιτυχία των ανθρώπων αυτών, αποτελεί ένα μοναδικό παράδειγμα κοινωνικής συνείδησης και σεβασμού στην πολύτιμη πολιτιστική παρακαταθήκη. Η Μοναστηριακή Επιτροπή της Ιεράς Μονής Βύλιζας και κάτοικοι του γειτονικού χωριού Ματσουκίου εκτός της συντήρησης και ανάδειξης της ίδιας της μονής, προχώρησαν επίσης σε ένα άλλο εξίσου δύσκολο και μεγαλόπνοο εγχείρημα: την δημιουργία ενός μουσείου βυζαντινών εικόνων και άλλων φορητών έργων. Πρόκειται για μία ενδιαφέρουσα συλλογή μεταβυζαντινών έργων, η οποία περιλαμβάνει αξιόλογα δείγματα μεταβυζαντινής ζωγραφικής, ξυλογλυπτικής αλλά και χειρογράφων. Η συλλογή των φορητών εικόνων, έργα επώνυμων και ανώνυμων ζωγράφων τα οποία χρονολογούνται από τον 16^ο έως και τον 19^ο αιώνα, συγκεντρώθηκαν στη μονή κατά την πολύχρονη λειτουργία της. Η οικονομική ανάπτυξη της περιοχής λόγω του εμπορίου κατά τον 17^ο και 18^ο αιώνα και κατ’ επέκταση η πνευματική και πολιτιστική ανάταση της μονής, αποτυπώνονται στα εκθέματα της συλλογής αυτής και ως αντικειμενικοί μάρτυρες δείχνουν ότι η μονή Βύλιζας αποτελούσε ένα θρησκευτικό αλλά πνευματικό χώρο με μεγάλη ακτινοβολία. Οι αφιερωματικές επιγραφές στις ενυπόγραφες φορητές εικόνες προέρχονται από οικονομικά εύρωστους έμπορους, οι οποίοι κατοικούσαν στα Βαλκάνια, στη Ρωσία, στην Ιταλία. Με πρωτοβουλία και χρονοβόρες προσπάθειες της Μοναστηριακής Επιτροπής, τα έργα αυτά σήμερα συγκεντρώνονται σε μία ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα στο δημοτικό σχολείο του Ματσουκίου.

Η Μοναστηριακή Επιτροπή της Ι. Μ. Βύλιζας αποτελείται από τους:

Χρήστος Μακρής, Ιερέας
Ιωάννης Σ. Γρατσάνης
Αθανάσιος Ε. Μακρής
Βασίλειος Π. Κωσταδήμας
Χρήστος Δ. Μακρής

 

Αθανάσιος Μακρής - Η πρόσφατη ανακαίνιση της ιεράς μονής Βυλίζας

 

  Εικόνες 

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•  

VIDEO